Trasa źródeł wód mineralnych

Projekt rewitalizacji źródeł wód mineralnych

Północny Spisz i Pieniny są regionem o wysokim potencjale rozwoju turystyki, który jest definiowany w wielu planach (PHSR) miast i gmin jako sektor o potencjale do tworzenia miejsc pracy w przyszłości.

W regionie brakuje przemysłu ciężkiego i jest tutaj zaledwie kilka firm zajmujących się produkcją. Dokładamy wszelkich starań, aby dzięki Regionalnej Organizacji Turystycznej PÓŁNOCNY SPISZ – PIENINY (OOCR) ta niesprzyjająca sytuacja zmieniła się na korzystną, poprzez stopniowe budowanie marki „Najzdrowszy region Słowacji”.

Unikalne bogactwo naturalne

Region Północnego Spiszu i Pienin jest bogaty w liczne źródła wód mineralnych, które mają korzystny wpływ na różne części organizmu człowieka i są bardzo korzystne w leczeniu wielu chorób. Chodzi tutaj o bardziej znane źródła, jak np. źródło Ľubovnianka z najwyższą zawartością magnezu na Słowacji, źródło Sulínka, z którego woda stosowana jest w leczeniu problemów żołądkowych lub źródło w Wyżnych Rużbachoch, z którego woda sprzyja leczeniu chorób sercowo-naczyniowych. Jednak wiele źródeł jest znanych tylko lokalnym mieszkańcom, a ogół społeczeństwa często nawet nie wie o ich istnieniu. Źródła wody mineralnej i ich otoczenie są często w opłakanym stanie, wymagają remontu, który podniósłby ich kulturę i pokazał ludziom ich wartość.

Filary, na których chcemy budować markę

Czyste środowisko

Najczystsze powietrze na Słowacji - według różnych pomiarów.

Położenie

Region pomiędzy dwoma parkami narodowymi (Tatrzańskim Parkiem Narodowym, Pienińskim Parkiem Narodowym).

Zioła lecznicze

Zioła lecznicze i ich zbieranie pochodzą z tradycji mnichów

Trasa źródeł wód mineralnych

Terapia Kneippa

Sebastian Kneipp, nazywany także „doktorem wodnym”, był niemieckim księdzem (1821-1897), który sam na swoim ciele odkrył uzdrawiające działanie wody. Cierpiał na gruźlicę, a jego stan był na tyle poważny, że już nawet lekarze nie mieli jakichkolwiek nadziei na jego wyleczenie. Z czasem sam się wyleczył dzięki zimnym kąpielom w Dunajcu.

Na podstawie swoich doświadczeń, z biegiem czasu opracował kompleksową naturalną metodę leczniczą, opartą na uzdrawiającej sile wody. Obecnie jego metody są uważane za bardzo skuteczne, a jednocześnie bardzo proste, które pomagają hartować ciało, zmniejszać stres i korzystnie wpływać na organizm człowieka oraz pomagać w leczeniu wielu chorób.

Gdzie znajdują się źródła wód mineralnych?

Bajerovce

Źródło Voňačka

N49.20773° E20.79072°
N49°12.464′ E20°47.443′

Uzdrowisko Červený Kláštor

Źródło Ščava

N49.29607° E20.62061°
N49°17.764′ E20°37.236′

Bajerovce

Źródło Smerdžonka

N49.39945° E20.41602°
N49°23.967′ E20°24.961′

Sulín

Źródło Sulínka

N49.36099° E20.78188°
N49°21.659′ E20°46.913′

Ľubovnianske kúpele

Źródło Andrej

N49.26235° E20.72866°
N49°15.741′ E20°43.719′

Lacková

Źródło pod Kalvária

N49.30362° E20.59628°
N49°18.217′ E20°35.777′

Litmanová

Źródło św. Jana Chrzciciela

N49.3925° E20.63348°
N49°23.55′ E20°38.009′

Legnava

Źródło Ščava

N49.33381° E20.84436°
N49°20.029′ E20°50.662′

Hniezdne

Źródło Švabľovka

N49.28887° E20.62723°
N49°17.332′ E20°37.634′

Vyšné Ružbachy

Źródło miłości i Źródło zapomnienia

N49.3051° E20.55522°
N49°18.306′ E20°33.313′

Hraničné

Źródło Ščava

N49.37626° E20.69924°
N49°22.576′ E20°41.954′

Informácie o projekte

Región severného Spiša a Pienin je bohatý na množstvo minerálnych prameňov, ktoré majú priaznivé účinky na rôzne časti ľudského organizmu a sú veľmi prospešné pri liečení viacerých chorôb. Jedná sa o známejšie pramene ako napr. prameň Ľubovnianka s najvyšším obsahom Mg na Slovensku, prameň Sulínka s využitím pri liečení žalúdočných problémov, či pramene vo Vyšných Ružbachoch, ktoré priaznivo pôsobia na liečenie srdcovo – cievnych ochorení. Mnohé pramene sú však známe len miestnym obyvateľom a široká verejnosť o nich často ani netuší. Výver vody a okolie prameňov sú často v dezolátnom stave a vyžadujú si úpravy, ktoré by ich skultúrnili a ukázali tak ich hodnotu ľuďom.

Na druhej strane Švajčiarsko je krajinou, ktorá je dlhodobo známa svojim uvedomelým prístupom k trvalo udržateľnému rozvoju cestovného ruchu, ochrane prírodného bohatstva a jeho cieľavedomou propagáciou vo svete. Pevné partnerstvo a know–how švajčiarskeho partnera je potrebné na to, aby sme dokázali pretaviť ich skúsenosti s ekologickým a trvalo udržateľným cestovným ruchom aj na územie Severného Spiša a Pienin pri budovaní produktov cestovného ruchu. S ich pomocou chceme v rámci dlhodobej stratégie primäť k spolupráci samosprávy i podnikateľov, aby spoločne pomohli budovať silný a konkurencie schopný región. Najširšou cieľovou skupinou projektu sú okrem miestneho obyvateľstva turisti a návštevníci regiónu a ľudia so zdravotnými problémami.

Cieľom projektu je, na základe stabilného partnerstva a spolupráce, vytvoriť koncepciu rozvoja ekologického a zdravotného CR a zrealizovať prvý praktický krok v tomto smere a síce vytvorenie náučného turistického chodníka s budúcou možnosťou využitia na cyklotrasy nazvaného „Cesta minerálnych prameňov“ (CMP). Vďaka výberu minerálnych prameňov, prevažne v blízkosti intravilánov obcí, je navrhovaná cesta vhodná a dostupná pre všetky vekové kategórie. Návštevníci prichádzajúci do regiónu majú možnosť spoznávať jeho históriu, kultúru, prírodné krásy, ako aj duchovný život, pričom bohatstvo minerálnych prameňov je dosiaľ neobjavené.

CMP poukazuje na jedinečné prírodné bohatstvo, ktoré tento región má a bude tvoriť jeden z pilierov rozvoja cestovného ruchu. Rozvoj turizmu založeného na poznávaní minerálnych prameňov bude prínosom pre jednotlivé obce pri budovaní ich imidžu, pre ich obyvateľstvo a miestnych podnikateľov, napr. v rozšírení možnosti rozvoja agroturistiky, stravovacích a ubytovacích služieb a pod. Pre mnohých obyvateľov to môže byť zároveň príležitosť, ako v regióne s vysokou mierou nezamestnanosti (15,71 % – 2013) získať dôstojnú prácu, stať sa opäť prospešným pre komunitu a zároveň napomáhať rozvoju a pozitívnej propagácii svojej obce a regiónu. Myšlienka projektu vychádza z už spracovanej SWOT analýzy a dotazníkového prieskumu medzi návštevníkmi regiónu a miestnym obyvateľstvom.

Samotnej realizácii projektu v teréne predchádzali

  • Vzájomné stretnutia so švajčiarským partnerom, výmena skúsenosti a know-how.
    Švajčiarskí experti prípravili pre slovenskú stranu tréning rozvoja turizmu a vypracovali štúdiu rozvoja ekologického CR.
  • Ďalší krok bola samotná realizácia CMP v teréne (drobná revitalizácia prameňov a ich okolia, osadenie altánkov a infotabúľ, do ktorej sa zapojili aj dobrovoľníci z dotknutých obcí.
  • Vyznačenie turistickej trasy v teréne.
  • Záverečnou aktivitou bolo oficiálne otvorenie CMP a jej propagácia.
  • Súčasťou priebehu projektu bola aj mediálna propagácia (internet, TV, rozhlas a printové média) a zaradenie CMP do ponuky produktov OOCR, cestovných kancelárií a informačných centier.

 

Projekt má vysoký predpoklad udržateľnosti vďaka spolupráci až 11 obcí, ktoré nám dali súhlas s realizáciou projektu. Pridanou hodnotou je, v dvoch obciach (obec Lacková a obec Vyšné Ružbachy), upravenie odtoku minerálnej vody vhodným spôsobom (vybudovaním bazénikov) na tzv.Kniepp terapiu (prekrvenie horných, príp.dolných končatín ponorením v minerálnej vode), ktorá sa odporúča ako doplnková terapia pri rôznych ochoreniach a pri otužovaní tela. Treba zdôrazniť aj dôležitosť navrhovanej CMP z hľadiska medzinárodného rozvoja turizmu, keďže leží v prihraničnom regióne s Poľskom; obce Č.Kláštor, Legnava a Hraničné tvoria významné turistické koridory aj do budúcnosti.

Ciele projektu

  • Hlavným cieľom je vytvoriť stabilné partnerstvo so švajčiarskou organizáciou v oblasti rozvoja cestovného ruchu. Okrem výmeny know-how vznikla aj na Slovensku jedinečná, turistická trasa zameraná na spoznávanie minerálnych prameňov a ich liečebných vlastností.
  • Prehĺbenie spolupráce medzi 11 obcami a OOCR Severný Spiš-Pieniny.
  • Rozvoj trvalo udržateľného prírodného turizmu v regióne.
  • Revitalizácia okolia 12 minerálnych prameňov v 11 obciach.
  • Vytvorenie novej turistickej trasy – značená turistická trasa „Cesta minerálnych prameňov“ s vlastným logom a možnosťou rozšírenia v budúcnosti.
  • Koncept rozvoja ekologického CR (zdravie a príroda).
  • Poskytnutie a rozvoj know-how so švajčiarskym partnerom.
  • Analýza, riziká, možnosti a príležitosti pre ekologický CR v regióne.

Kneippova terapia

Základom celého ozdravného programu je päť liečebných zásad:
  • Vodná terapia – liečivá sila vody
  • Pohyb na zdravom vzduchu
  • Liečivé byliny
  • Zdravá výživa
  • Usporiadaný spôsob života

 

Kneipp bol presvedčený, že týchto päť zásad by mal človek dodržiavať, aby bol schopný žiť zdravo, plnohodnotne v súlade s prírodou a tieto zásady pomáhajú pri liečení mnohých ochorení, ktorými trpelo veľké množstvo ľudí. Už počas svojho života sa stal jedným z najviac vyhľadávaných liečiteľov a svojimi liečebnými postupmi vyliečil desaťtisíce ľudí, trpiacich na mnohé choroby a neduhy. Popri vodoliečbe bola najvýznamnejším pilierom Kneippovej terapie správna životospráva a zdravá výživa, nie je zástancom prísnych redukčných diét. Práve naopak. Jesť podľa neho znamená jesť uvedomelo, v žiadnom prípade nie asketicky. Na prvom mieste je primeraný pôžitok z jedla a blahodarný účinok pre organizmus. Každý musí nájsť svoju mieru. Ako hovorieval sám Kneipp: „Keď si uvedomíš, že si najedený, tak už si toho zjedol príliš mnoho!“

Liečenie vodou – vodná terapia

Liečba založená na pôsobení teplotného rozdielu (tepla a chladu). Do chladnej vody, by sme mali vstupovať s rozohriatým organizmom, nie keď nám je chladno! Chodenie v chladnej vode spôsobuje výmenu tepla medzi rozohriatým organizmom a studenou vodou, čo dráždi termoreceptory, čo sa prejavuje pocitom uvoľnenia. Terapia priaznivo pôsobí na látkovú výmenu, zlepšuje krvný obeh, prispieva k otužovaniu organizmu a napomáha odbúravať stres. V studenej vode vydržíme čo najdlhšie, kráčame v nej „ako bocian“ (nohy dvíhame čo najvyššie, aby sa nám dobre prekrvili), potom nohy osušíme a telo následne opäť zahrejeme rýchlou chôdzou, alebo cvičením.
Liečenie vodou sám Kneipp rozdelil do kategórii a patria sem najmä:

  • omývanie,
  • polievanie a ostrekovanie,
  • ovínanie, obkladanie, obklady a zábaly,
  • kúpele,
  • naparovanie.
Známe sú aj jeho prostriedky na otužovanie organizmu:
  • chodenie naboso,
  • chodenie v mokrej tráve,
  • chodenie po mokrých kameňoch,
  • chodenie v čerstvo napadanom snehu,
  • chodenie v studenej vode,
  • studený kúpeľ ramien a nôh,
  • polievanie kolien (spolu s horným polievaním, alebo bez neho).

Informacje o projekcie

Region Północnego Spiszu i Pienin jest bogaty w liczne źródła wód mineralnych, które mają korzystny wpływ na różne części organizmu człowieka i są bardzo korzystne w leczeniu wielu chorób. Chodzi tutaj o bardziej znane źródła, jak np. źródło Ľubovnianka z najwyższą zawartością magnezu na Słowacji, źródło Sulínka, z którego woda stosowana jest w leczeniu problemów żołądkowych lub źródło w Wyżnych Rużbachoch, z którego woda sprzyja leczeniu chorób sercowo-naczyniowych. Jednak wiele źródeł jest znanych tylko lokalnym mieszkańcom, a ogół społeczeństwa często nawet nie wie o ich istnieniu. Źródła wody mineralnej i ich otoczenie są często w opłakanym stanie, wymagają remontu, który podniósłby ich kulturę i pokazał ludziom ich wartość.

Z drugiej strony Szwajcaria jest krajem od dawna znanym ze świadomego podejścia do zrównoważonego rozwoju turystyki, ochrony zasobów naturalnych i ich celowej promocji na całym świecie. Silne partnerstwo i szwajcarskie know-how partnera są potrzebne do tego, aby ich doświadczenia przełożyć na turystkę ekologiczną i zrównoważoną, a także na obszary Północnego Spiszu i Pienin podczas budowania produktów turystycznych. Dzięki ich pomocy chcemy w ramach długotrwałej strategii zaangażować samorządy i przedsiębiorców, aby wspólnie pomogli budować silny i konkurencyjny region. Najszerszą grupą docelową projektu, poza lokalną ludnością, są turyści i osoby odwiedzające ten region oraz osoby z problemami zdrowotnymi.

Celem projektu jest stworzenie koncepcji rozwoju turystyki ekologicznej i zdrowotnej, opartej na stabilnym partnerstwie i współpracy, oraz wdrożenie pierwszego praktycznego kroku w tym kierunku, tzn. stworzenie turystycznego szlaku dydaktycznego z możliwością jego późniejszego wykorzystania jako trasy rowerowej zwanej „Trasą źródeł wód mineralnych”. Dzięki doborowi źródeł wód mineralnych, zwłaszcza w pobliżu zabudowanych części miejscowości, proponowana jest trasa, która będzie odpowiednia i dostępna dla wszystkich kategorii wiekowych. Osoby odwiedzające ten region mają okazję odkryć jego historię, kulturę, naturalne piękno, a także życie duchowe, gdzie bogactwo źródeł mineralnych pozostaje wciąż nieodkryte.

Trasa źródeł wód mineralnych wskazuje na wyjątkowe zasoby naturalne tego regionu i będzie jednym z filarów rozwoju turystyki, opartym na poznawaniu źródeł wód mineralnych, z korzyścią dla poszczególnych miejscowości podczas budowania ich wizerunku, dla ich mieszkańców i lokalnych przedsiębiorców, np. w rozszerzaniu możliwości rozwoju agroturystyki, usług gastronomicznych i noclegowych itp. Dla wielu osób może to być także okazją do zdobycia godnej pracy w regionie, gdzie panuje wysokie bezrobocia (15,71% – 2013 r.), aby ponownie stać się skutecznym dla społeczności oraz pomóc w rozwoju oraz promocji swojej społeczności i regionu. Pomysł projektu pochodzi z już opracowanej analizy SWOT i badania ankietowego przeprowadzonego wśród osób odwiedzających region i miejscowej ludności.

Sama realizacja projektu w terenie została poprzedzona

  • Wspólnymi spotkaniami z partnerem szwajcarskim, wymianą doświadczeń i know-how.
    Szwajcarscy eksperci przygotowali dla strony słowackiej szkolenie z zakresu rozwoju turystyki i opracowali analizę dotyczącą rozwoju turystyki ekologicznej.
    „Kolejnym krokiem była sama realizacja Trasy źródeł wód mineralnych w terenie (drobna rewitalizacja źródeł i ich otoczenia, umieszczenie altanek i tablic informacyjnych, z udziałem wolontariuszy z zainteresowanych miejscowości.
  • Wyznaczenie trasy turystycznej w terenie
  • Działaniem końcowym było oficjalne otwarcie Trasy źródeł wód mineralnych i jej promocja.

Częścią realizacji projektu była także promocja medialna (internet, telewizja, radio i media drukowane) oraz włączenie Trasy źródeł wód mineralnych do oferty produktów OOCR, biur podróży i centrów informacyjnych.
Projekt ma wysokie prawdopodobieństwo zrównoważonego rozwoju dzięki współpracy aż 11 miejscowości, które zezwoliły na realizację projektu. Wartością dodaną w dwóch miejscowościach (miejscowość Lacková i miejscowość Wyżne Rużbachy) jest odpowiednia zmiana odpływu wody mineralnej (poprzez wybudowanie baseników) w celu tzw. terapii Knieppa (ukrwienie kończyn górnych lub dolnych poprzez zanurzenie w wodzie mineralnej), która zalecana jest jako dodatkowa terapia przy różnych chorobach i hartowaniu ciała. Należy podkreślić także znaczenie proponowanej Trasy źródeł wód mineralnych w aspekcie międzynarodowego rozwoju turystyki, ponieważ leży ona w regionie przygranicznym z Polską; miejscowości Czerwony Klasztor, Legnava i Hraničné tworzą istotne korytarze turystyczne, które będą procentowały w przyszłości.

Cele projektu

  • Głównym celem jest stworzenie stabilnego partnerstwa ze szwajcarską organizacją w dziedzinie rozwoju turystyki. Oprócz wymiany know-how powstał także na Słowacji wyjątkowy szlak turystyczny, którego celem jest poznawanie źródeł wód mineralnych i ich właściwości leczniczych.
  • Pogłębianie współpracy pomiędzy 11 miejscowościami i OOCR Północny Spisz-Pieniny.
  • Rozwój zrównoważonej turystyki przyrodniczej w regionie.
  • Rewitalizacja okolicy 12 źródeł wód mineralnych w 11 miejscowościach.
  • Stworzenie nowej trasy turystycznej – oznaczona trasa turystyczna „Trasa źródeł wód mineralnych” z własnym logiem i możliwością rozbudowy w przyszłości.
  • Koncepcja rozwoju turystyki ekologicznej (zdrowie i przyroda).
  • Dostarczanie i rozwój know-how z partnerem szwajcarskim.
  • Analiza, zagrożenia, możliwości i szanse dla turystyki ekologicznej w regionie.

Terapia Kneippa

Podstawą całego programu leczniczego jest pięć zasad leczenia:
  • Terapia wodna – lecznicza siła wody
  • Ruch na świeżym powietrzu
  • Zioła lecznicze
  • Zdrowe odżywianie
  • Uporządkowany tryb życia

Kneipp był przekonany, że człowiek, aby móc żyć w zdrowiu i pełnej harmonii z naturą, powinien przestrzegać tych pięciu zasad, dzięki którym leczenie licznych chorób, na które cierpi tak wielu ludzi, będzie skuteczniejsze. Już podczas swojego życia stał się jednym z najbardziej znanych uzdrowicieli, a jego praktyki uzdrawiające wyleczyły dziesiątki tysięcy ludzi cierpiących na wiele chorób i dolegliwości. Oprócz leczenia wodą, najważniejszym filarem terapii Kneippa było właściwe odżywianie się i zdrowy tryb życia, ale nie był on zwolennikiem rygorystycznych diet redukcyjnych. Wręcz przeciwnie. Jedzenie według niego oznacza świadome jedzenie, ale w żadnym wypadku nie chodzi tutaj o jedzenie pełne wyrzeczeń. Na pierwszym miejscu powinna być odpowiednia przyjemność z jedzenia i jego korzystny wpływ na organizm człowieka. Każdy musi znaleźć swoją granicę. Jak mawiał sam Kneipp: „Gdy zdajesz sobie sprawę, że jesteś najedzony, to zjadłeś już za dużo!”

Leczenie wodą – terapia wodna

Leczenie oparte na różnicy temperatur (ciepło i zimno). Do zimnej wody powinniśmy wchodzić rozgrzani, a nie wtedy, gdy jest nam zimno! Chodzenie w zimnej wodzie powoduje wymianę ciepła pomiędzy rozgrzanym organizmem a zimną wodą, co drażni termoreceptory, powodując poczucie rozluźnienia. Terapia ma korzystny wpływ na metabolizm, poprawia krążenie krwi, pomaga w hartowaniu organizmu i przyczynia się do wyeliminowania stresu. W zimnej wodzie należy wytrzymać jak najdłużej, chodzić po niej niczym „bocian” (dźwigając nogi jak najwyżej, aby zostały dobrze ukrwione), następnie należy wysuszyć stopy i rozgrzać ponownie ciało poprzez szybki spacer lub wykonywanie ćwiczeń.

Leczenie wodą sam Kneipp podzielił na poniższe kategorie i należą tutaj zwłaszcza:
  • mycie,
  • polewanie i opryskiwanie,
  • owijanie, obkładanie, okłady i kompresy,
  • kąpiele,
  • wytwarzanie pary.
Znane są także jego sposoby na hartowanie organizmu:
  • chodzenie boso,
  • chodzenie po mokrej trawie,
  • chodzenie po mokrych kamieniach,
  • chodzenie po świeżym śniegu,
  • chodzenie w zimnej wodzie,
  • zimna kąpiel rąk i nóg,
  • polewanie kolan (wraz z polewaniem kończyn górnych lub bez niego).